PROJEKT I ORGANIZACJA WYSTAWY "JULIUSZA SŁOWACKIEGO GODZINA MYŚLI"
Koncepcja i scenariusz: |
Jolanta Pol - Tamara Sienina |
Ekspozycja: |
Jolanta Pol |
Kuratorzy: |
Jolanta PoI - Tamara Sienina |
Oprawa plastyczna: |
Krzysztof Burnatowicz |
Asystent ekspozycji: |
Piotr Prasula |
Projekt tkanin: | Tamara Przygoсska, Anna Renke-Gasparska |
Z HISTORII POWSTANIA MUZEUM
Muzeum Juliusza Słowackiego w Krzemieńcu powstało 26 lipca 2002 roku. 20 września 2004 roku z okazji obcho¬dów 195-tej rocznicy urodzin oraz 155-tej rocznicy śmier¬ci geniusza epoki Romantyzmu, filozofa i dramatopisarza, na poziomie międzynarodowym, odbyło się uroczyste ot¬warcie Muzeum. Instytucja, poświęcona życiu i twórczości Juliusza Słowackiego, powstała dzięki współpracy Ministerstwa Kultury Polski i Ministerstwa Kultury Ukrainy, zrzeszeń polskich i ukraińskich pisarzy, Towarzystwa Odrodzenia Kultu¬ry Polskiej im. Juliusza Słowackiego, które działa w ro¬dzinnym mieście Poety. Ekspozycja powstała w Muzeum Li¬teratury im. A. Mickiewicza w Warszawie. Do ogólnego rozwoju sprawy przyczyniła się firma "Energopol-TRAIDE-Warszawa" z Kijowa, która w porozumieniu z Ministerstwem Kultury i Sztuki Rzeczypospolitej Polskiej oraz z udziałem ukraińskich i polskich budowniczych z Lublina i Krze¬mieńca przeprowadziła prace re¬stauracyjne domku Słowackich. Narodziny Muzeum - to za¬równo wielostronne sprzyjanie rozwojowi sprawy, które odbywało się na poziomie Prezydentów, urzę¬dów i przedstawicieli dyplomacji narodowej obu państw, jak też ja¬skrawy przykład współpracy w za¬kresie dwu narodów słowiańskich, głębokiego obopólnego szacunku i wzajemnego zaufania między nimi. Owe zjawiska odpowia¬dają kierunkowi twórczości oraz głębokim uczuciom geniu¬sza literatury światowej Juliusza Słowackiego. |
||
SŁOWO O JULIUSZU SŁOWACKIM
SALA – 1 KRZEMIENIEC
У залі, присвяченому першим рокам дитинства Юліуша Словацького (1809-1811), — інтер'єр кімнати, що відтворює родинне помешкання Словацьких у Кременці. Тут різноманітні предмети і меблі, виготовлені в стилі ампір та бідермейєр, портрети — малого Юліуша в образі Амура, його батьків, діда і бабуні. Центральне місце належить батькові Юліуша — Ев-зебіушу Словацькому, професору Кременецького ліцею, відомому поету, драматургу, перекладачу. Тему доповнює розповідь про засновників і викладачів згаданого закладу, які бували в гостях у Словацьких. їх портретні зображення і літографії з видами Кременця по чатку XIX століття теж в експозиції.W sali, która przedstawia wczes¬ne lata dzieciństwa Juliusza Słowa¬ckiego (1809-1811), wystrój we¬wnętrzny odzwierciedla mieszkanie rodzinne Słowackich w Krzemieńcu. W pokoju są przedmioty i meble w stylach empire i biedermeier, por¬trety - małego Julka w roli Amorka, jego rodziców, dziadka i babuni. W centrum tematu ekspozycyjnego - oj¬ciec Juliusza - Euzebiusz Słowacki, profesor Liceum Krzemienieckiego, znany poeta, tłumacz, dramatopisarz. Temat rozszerza się o opowieść o za¬łożycielach i wykładowcach Liceum Krzemienieckiego, którzy często od¬wiedzali Słowackich. Portrety z ich podobiznami oraz litografie z widoka¬mi Krzemieńca początku XIX wieku również są w ekspozycji. |
SALA – 2 WILNO
Ekspozycja kolejnej sali przedstawia kilka okresów życia Juliusza Słowackiego (1811-1825) w Wilnie. Tutaj – opowieść o latach dziecinnych, kształcenie się w gimnazjum, śmierć ojca, ponowne zamążpójście matki, zapoznanie się w salonie Salomei Słowackiej z elitą miasta, początki twórczości poetyckiej i pierw¬sze spotkanie z Adamem Mickiewiczem. Następnie – studia Juliusza na uniwer¬sytecie, pierwsze wiersze: "Dumka ukraińska", "Pieśń dziewczyny kozackiej" oraz pierwszy ból nieodwzajemnionej miłości. Jednocześnie – wakacje, odwiedziny Krzemieńca oraz podróże po Woły¬niu i Podolu, zakończenie studiów, pożegnanie się z matką i odjazd do Warszawy. Ekspozycję wzbogacają: panorama uniwersytetu, szafa książkowa, w której są portrety z podobiznami wy¬kładowców i przedstawicieli elity wileńskiej. Zdobią salę przedmioty bytowe w stylu Księstwa Warszawskiego oraz portrety malarskie (kopie): ojczyma, sióstr przyrodnich Ju¬liusza – Aleksandry i Hersylii. Pochodzą ze zbiorów Archi¬wum Narodowego im. Ossolińskich. |
SALA – 3 WARSZAWA
Opowieść o tym okresie (1830-1831) rozpoczyna się od zapoznania się z autobiografią Juliusza Słowa¬ckiego oraz jego wierszem "Matka do syna", w którym poeta prorokuje swój los. Na ścianie centralnej – panora¬ma Placu Bankowego w Warszawie z budynkiem Ministerstwa Finansów, gdzie Juliusz dostał posadę. Obok – utwory poety: "Oda do wolności", "Hymn" oraz "Kulik Polaków" jako świadectwo jego udziału w powsta¬niu Listopadowym. W tej sali domi¬nuje temat polityczny. Właśnie w tym okresie poeta z romantyka-marzyciela przekształca się w romantyka, który aktywnie walczy o wolność i niepodległość Ojczyzny. W tym czasie Słowacki zmuszony jest do emigracji, dlatego z misją na rzecz polskiego powstania wyjeżdża za granicę 8 marca 1831 roku. |
SALA – 4 "LISTY DO MATKI"
Drezno, Londyn, Pa¬ryż, Genewa, Florencja, Weyty, Neapol... Z tych stron świata, przepełniony tęsknotą za rodzinnym krajem, Juliusz Słowacki pisał listy do mat¬ki, do Krzemieńсa. Listy te pozwalają zobaczyć drogę, którą poeta przemierzył po pożegnaniu się z Krzemień¬cem. Uporządkowane przez Salomeę Słowacką, tworzą one sześciusetstronicowy tom twórczości epistolarnej poe¬ty. W sali zwracają na siebie uwagę portrety syna i matki, makatka haftowana przez Salomeę, rzucona na krześle czarna chusta, która jest sym¬bolem smutnego kobiecego losu wdowy Słowackiej. Wśród ekspozycji – pierwsze dwa tomiki poezji młodego poety, wydane w Paryżu, inne liryki, obok - niewielkie portrety kobiet – Marii Wodzińskiej, Joanny Bobrowej, które podczas różnych lat emigracji Słowackiego pełniły rolę jego Muz poetyckich. |
SALA – 5 "SEN SREBRNY SALOMEI"
Piąta sala odtwarza wnętrze krze¬mienieckiego salonu Słowackich, tra¬dycyjne dla typowego polskiego dworu na Wołyniu początku XIX wieku. Są tutaj kopie mebli w stylach empire oraz biedermeier, należących do rodzi¬ny Słowackich, a także kilka autenty¬ków: sekretera, stół, krzesła oraz inne przedmioty – żyrandole, świeczniki, lustro, zegar. Ozdobą salonu jest unikalny klawikord "żyrafa" z początku XIX wieku, oraz fortepian "Calisia" (XX w – dar dla Muzeum z 2006 r). Centralne miejsce w ekspozycji zajmuje olejny obraz pędzla Juliusza Słowackiego "Mglisty poranek nad morzem", na¬malowany w Krzemieńcu po powrocie poety z podróży do Odessy. Salon emanuje tęsknotą Juliusza za domem rodzinnym, za ukochanym miastem – tym głębokim źródłem wspomnień o latach dzieciństwa z od¬głosami kolęd i pieśni ukraińskich. Żyje tutaj pamięć o profesorach Liceum Krzemienieckiego – stałych bywalcach tego salonu. |
SALA – 6 PODRÓŻE PO UKRAINIE I NA BLISKI WSCHÓD
Wystrój tego pokoju służy sce¬nerii opowieści o podróżach Juliusza Słowackiego, które wywarły ważny wpływ na jego twórczość. W latach 1827-1829 poeta podróżował po Ukrainie, a w 1836-1838 latach odbył wielką podróż na Bliski Wschód (Gre¬cja, Syria, Palestyna, Egipt, Liban). Ekspozycja przedstawia listy poety do matki, dzieła, rysunki z podróży. Wątek opowieści ilustruje kopie obra¬zów M. Gaszyńskiego "Słowacki pod piramidami", J. Chełmońskiego "Kra¬jobraz ukraiński", oraz portret "Emi¬ra" Wacława Rzewuskiego, bohatera "Dumy o Wacławie Rzewuskim". Tematykę ukraińską uzupełnia poezja, opiewająca kwitnące łąki i stepy Wołynia i Podola, oraz informa¬cja o przedstawicielach "szkoły ukraińskiej" w polskiej poezji XIX w. |
SALA – 7 "KRÓL DUCH" (PARYŻ)
Centralne miejsce w tej sali zajmuje powiększo¬na litografia Joana Jakotetta – panorama parku Tiullreis – jednego z symboli roman¬tycznego Paryża, gdzie Ju¬liusz spędził w sumie 13 lat życia. Tam młody poeta wy¬dał pierwsze dwa tomy swo¬ich utworów, uczestniczył w spotkaniach literackich z udziałem Mickiewicza, Cho¬pina i innych przedstawicieli polskiej emigracji. Prawie przez rok Juliusz odwiedzał zebrania "Koła Sprawy Bo¬żej" Andrzeja Towiańskiego. Szczyt rozkwitu twórczości poety nastąpił po powrocie z Bliskiego Wschodu. Tu wystawiony jest zbiór dzieł Juliusza Słowackiego, a na mapniku – tekst "Te¬stamentu". Poemat "Król Duch" wyeksponowany osobno, ponieważ jest to dzieło niedokończone. Siódma sala pzedstawia ostatni, najbardziej dramatyczny okres życia Juliusza Słowackiego. Są tutaj dokumenty, świadczące o śmierci i pogrzebie Wielkiego Krzemieńczanina na paryskim cmenta¬rzu Montmartre, a także o przeniesieniu jego prochów w 1927 na krakowski Wawel. |
SALA – 8 KRZEMIENIEC – "MIASTO WIELKIEJ TĘSKNOTY"
Wystawa zaczyna się i kończy się na Krze¬mieńcu. Ekspozycja pierwszej sali zapoznaje zwie¬dzających z rodziną Słowackich i miastem począt¬ku XIX wieku, a ostatnia sala zawiera informację o Krzemieńcu współczesnym. Na mapnikach – liczne zdjęcia, na których utrwalone zostały postacie pisa¬rzy, poetów, naukowców, badaczy różnych państw, przedstawicieli władz – uczestników uroczystości poświęconych Juliuszowi Słowackiemu oraz tych, którzy przyczynili się do powstania tego Muze¬um. Osobno wyeksponowane są portrety Tarasa Szewszenki, Łesi Ukrainki, Iwana Franki – wybit¬nych poetów ukraińskich, twórczość których bliska jest twórczości Juliusza Słowackiego. Salę zdobią panoramy przedwojennego i współczesnego Krzemieńca – "miasta wielkiej tęsk¬noty" poety, które zawsze o nim pamięta. |
JULIUSZ SłOWACKI A KRZEMIENIEC:
1.Rodzinny dworek Słowackich, gdzie Juliusz Słowacki(1809-1811), dziś –Literacko-Muzeum Juliusza Słowackiego (2002,2004), ulica Słowackiego, 16.
2.Tablica pamiątkowa, odsłonięta w miejscu budynku Januszewskich, w którym w 1809 roku urodził się Juliusz Słowacki terAkademii Humanistyczno-Pedagogicznej im. Tarasa Szewczenki , ulica Licealna, 1.
3.Kościół policealny (obecnie prawosławna ukraińcerkiew Przemienienia Pańskiego). Tu brali ślub rodzice Juliusza Słowackiego (1808), Juliusz został ochrzczony (1809), matka Poety wzięła drugi ślub (1818), poświęcono ziemię z grobu Salomei przed przewiezieniem jej do Krakowa, na Wawel, gdzie spoczęły w 1927 r. prochy Juliusza Słowackiego, uł. Licealna, 1
4.Gimnazjum Wołyńskie, Liceum Krzemienieckie (obecnieHumanistyczno-Pedagogiczna). Tu Juliusz Słowacki ukończył pierwszą klasę Gimnazjum (1817-1818). Tutaj ojciec Juliusza wykładał retorykę, również dziadek Juliusza Słowackiego pracował jako zarządca dóbr licealnych.
5.Grób Salomei Słowackiej – cmentarz Tunicki.
6.Tablica pamiątkowa, która zaświadcza miejsce budynku, gdzie spędziła ostatnie lata matka Poety, ulica Słowackiego, 6.
7.Pomnik Juliusza Słowackiego (autor W. Szyzmanowski), odsłonięty w w. Sw. Stanisława w 1909 roku.
8.Pomnik Juliusza Słowackiego (autor W. Borodaj), odsłonięty w 1969 roku na dziedzińcu dworku Słowackich, obecnie – Muzeum Juliusza Słowackiego, ulica Słowackiego, 16.
9.Ulica Słowackiego.
10.Zaułek Juliusza Słowackiego.
11.Czytelnia imienia Juliusza Słowackiego w Akademii im. T. Szewczenki, ulica Licejna, 1.
12.Biblioteka Miejska imieniaJuliusza Słowackiego, nazwana imieniem Poety w 1959 roku, ulica Szewczenki, 18.
13.Towarzystwo Odrodzenia Kultury Polskiej w Krzemieńcu imienia Juliusza Słowackiego, ulica Samczuka, 7.
14.Skałki Słowackiego, (imieniem Poety nazwane w okresie międzywojennym).